Het midden verdwijnt!

Trendwatcher Farid Tabarki heeft de termen radicale decentralisatie en radicale transparantie min of meer gemunt, waarmee hij de in zijn ogen twee belangrijkste maatschappelijke trends weergeeft. Hij beschrijft in dit boek de onderliggende ontwikkelingen – groot en klein – die een voorbode kunnen zijn van de veranderende koers van onze samenleving (verwacht geen harde cijfers ). De basisstelling is dat bijna alles, van energievoorziening tot democratie, voor iedereen inzichtelijk wordt en dat decentrale organisatie de norm wordt.

Deze ‘vloeibare samenleving’ zorgt voor het verdwijnen van het midden. De reisagent, het middenkader van multinationals, de docent, ja zelfs de natiestaat, zullen eraan geloven.
In dit boek werkt Farid (full disclosure: ik ken hem goed) dit onderwerp verder uit, met een opvallend genuanceerd resultaat. Hoewel radicale trends en ontwikkelingen centraal staan (komst van een nieuwe mens, natiestaat overbodig, de omni-presente technologie) zijn Farids oplossingen en aanbevelingen zeer gematigd.

Dat is verfrissend in een tijd waarin overspannen verwachtingen van de toekomst hun weg vinden naar het grote publiek. In dit boek geen blind geloof in ‘exponentiele organisaties’ en naïef vertrouwen in de komst van een ‘tijd van overvloed’. Farid zegt zelfs een aantal maal dat hij het ook niet weet. Hij pleit voor een tussenweg tussen alles bij het oude laten en het toestaan dat technologische innovaties doorschieten (een grote bedreiging voor onze privacy). Deze tussenweg is er een, die de menselijke maat weet te houden.
Dat is de meest interessante these van boek, dat verdere uitwerking verdient. Hoe kunnen we het beste onze processen, regels en bureaucratie aanpassen aan veranderende behoeftes, innovaties en technologie? Hoe stellen we nieuwe grenzen waarbinnen we zo vrij mogelijk kunnen bewegen? Als eerste aanzet hiertoe, stelt Farid zelf onderwijs en talent centraal, onderwerpen waar duidelijk zijn passie liggen.

Dat er veel veranderd is logisch, net als het duidelijk is dat traditionele systemen van sociale organisatie steeds minder goed toegerust zijn voor de  brave new world . Maatwerk zal steeds belangrijker worden – ten koste van totaaloplossingen en controle.
Niet bevreesd voor een open einde Farid eindigt in stijl, met de volgende woorden: ‘dit vergt intelligente oplossingen, wellicht zelfs een radicale koerswijziging’.

De toekomst zal het leren.